Charlotte Mutsaers

Oostende

Laat ik er maar meteen mee voor de dag komen: Ik aanbid een vuurtoren. Hij staat in Oostende. Of liever gezegd zij staat in Oostende, want ze heet lange Nelle en is dus een vrouw. Ik kan haar zien vanuit het raam, op de grens tussen water en land. Met haar smalle lichtgevende kop in de lucht en haar brede voet op de grond verbindt zij hemel en aarde. Zodra het duister wordt, beginnen haar stralen te wenken. Licht in de dubbele betekenis van het woord! Een machtig oriëntatiepunt. Een kolossale zielsverheffer. Wie er zich op richt, wordt vanzelf naar boven gezogen en vliegt als een veertje de hogere sferen in. Het verklaart het goeie humeur van de Oostendenaren.

Leve de viertore van Osténde,
Je kad hem zien ol woar je blénde:
Kloarder of de moane, of e klétsekop in brand!
’t En is gin ain latêrn die ‘d an uuze torre kant.

Dankwoord Constantijn Huygens- Prijs

Opening van de tentoonstelling in de Venetiaanse Gaanderijen in Oostende, die daar van herfst 2009 tot en met voorjaar 2010 te zien was

Gisteren zijn in Oostende dan eindelijk de kerstbomen verbrand. Dagenlang hadden ze in weer en wind op hun vernietiging blijven wachten en nu kwamen wij ons warmen aan hun gloed. Er stonden wat kraampjes met gekleurde lampjes op het strand. Er was warme wijn. Er werden sprotjes geroosterd, die gratis werden uitgedeeld. De stralen van de vuurtoren probeerden te concurreren met de vuurzuil. De brandweer keek toe. Op een houten podium stond een orkestje. Er werd geen klassieke muziek gespeeld, ook geen rockmuziek, maar jazz. Er werd uitbundig gedanst. Toen het vuur gedoofd was, liep ik over vertrapte visgraten en dennetakjes richting zee. Daar lag hij, zwart en grijnzend.

Paardejam

Een circus voor de geest

Charlotte Mutsaers zou graag willen schrijven als een zwaluw: rondcirkelend, rakelings, steels. Ze zou willen kijken naar de wereld met een hondenblik. En ze zou graag kunnen rennen als een haas. Want waar een mens saai recht vooruit koerst, slaat een haas ‘haken’.

 

Welkom in de Charlottesque wereld waarin u haken kunt slaan in alle fascinaties van Charlotte Mutsaers.

 

Charlotte Mutsaers (2 november 1942) was de tweede dochter van Mies Lely (1916-1977) en Barend Mutsaers (1906-1980). Van vaderszijde stamt ze uit een eeuwenoud patriciërsgeslacht. Haar moeder was een telg uit de familie Lely. Haar overgrootvader bedacht het plan voor de Zuiderzeewerken.

Charlotte groeide op aan de Nieuwegracht in Utrecht. De vakanties bracht ze door in Wijk aan Zee of bij haar grootouders in Kapellen bij Antwerpen. Na de lagere school doorliep ze het Stedelijk Gymnasium dat in het eerste deel van Rachels rokje wordt beschreven. Ze was redacteur van de schoolkrant Apophoreta, net als haar eerste echtgenoot Ton Anbeek van der Meijden. In Amsterdam studeerde ze Nederlands en daarna aan de Rietveld Academie schilderen en vrije grafiek. Aan diezelfde opleiding was ze jarenlang als docente verbonden. In 1973 trouwde ze met de Neerlandicus Jan Fontijn. Met hem woont ze tegenwoordig afwisselend in Amsterdam en Oostende. De zomers brengen ze in Frankrijk door.

In de jaren zeventig en tachtig maakte ze voornamelijk beeldend werk: schilderijen, grafiek, boekomslagen, postzegels en covers van tijdschriften. Beroemd werden vooral haar reeksen schilderijen ‘Piëta’ en ‘La belle et la bête’. Geleidelijk aan verschoof het accent van beeldende kunst naar literatuur. In 1988 verscheen de roman De markiezin en in 1990 de bundel Kersebloed. Ze gaf in dat boek, maar ook in Paardejam en Zeepijn aan het begrip ‘essay’ eem heel persoonlijke en dartele inhoud. Een groot publiek bereikte ze met haar romans Rachels rokje (1994) en Koetsier Herfst (2008).

In 2010 kreeg ze de P.C. Hooft-prijs voor verhalend proza: ‘Het werk van Charlotte Mutsaers is een feest voor lezers die hun geest willen laten waaien.’ Momenteel werkt ze aan een nieuw boek, ‘een tussenvorm van roman en beschouwing’ die zal verschijnen bij de nieuwe uitgeverij Das Mag.

Het werk van Charlotte Mutsaers

1 Het circus van de geest

2 Mijnheer Donselaer zoekt een vrouw

3 Paardejam

4 De markiezin

5 Rachels rokje

6 Zeepijn

7 Hazepeper

8 Hanegeschrei

9 Bont

10 Kersebloed

11 Rachels rokje

12 Dooier op drift

13 Koetsier herfst

14 Pedante pendules en andere wekkers

15 Sodom revisited